Hicri takvime göre Berat gecesi, Şaban ayının 15. gecesidir. Kur’an tefsirlerinde Kur’an-ı Kerim’in, Levh-i Mahfuz’dan dünya göğüne Beraat Gecesi indirildiği bildirilmektedir. Buna inzal denir. Kadir gecesinde ise Peygamber Efendimize ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır. Buna da tenzil denir. Allahu Teala buyuruyor ki:
-“Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu (Kur’anı) mübarek bir gecede indirdik. Elbette biz insanları uyarmaktayız.” (Duhan 2,3)
Her sene, Şaban ayının on beşinci Berat gecesinde, o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i mahfuzda yazılır. Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet ve dua ederdi.
Hz Muhammed sav Beraat Gecesi hakkında şöyle bilgi vermektedir:
“Allahü teâlâ Berat gecesinde, kâfirler hariç, müminleri mağfiret eder.” (Taberani, Beyheki)
“Berat gecesi göklerin kapıları açılır, melekler müminlere müjde verir ve ibadete teşvik ederler.” [Nesai, Beyheki, A, Münziri]
“Şu beş gecede yapılan dua geri çevrilmez: Regaib gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban Bayramı gecesi.” (İ.Asakir)
“Allahü teâlâ, Şaban ayının 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek, kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç herkesi affeder.” (İbni Mace)
“Şabanın 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü Teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim. Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa istesin, vereyim.” Bu hâl, sabaha kadar devam eder.” (İbni Mace)
“Cebrail aleyhisselam gelip, “Kalk, namaz kıl ve dua et! Bu gece Şaban ayının 15. gecesidir” dedi. Bu geceyi ihya edenleri Allahü teâlâ affeder. Yalnız, müşrik, büyücü, falcı, cimri, kinci, bid’atçi, içkici, faizci ve zaniyi affetmez.” (Taberani )
“Dört gecenin gündüzü de gecesi gibi faziletlidir. Allahü teâlâ, o günlerde dua edenin isteğini geri çevirmez, onları mağfiret eder ve onlar bu günlerde bol ihsana nail olurlar. Bunlar: Kadir gecesi, Arefe gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi ve günleri.” (Deylemi)
“Allahü teâlâ, Şaban ayının 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç herkesi affeder.” (İbni Mace)
İbni Abbas’tan(radıyallahu anh) rivayet edildiğine göre, hikmetli işlerin birbirinden ayırd edilmesi şu şekilde cereyan etmektedir:
“Bu seneden gelecek seneye kadar meydana gelecek olayların hepsi ayrı ayrı melekler tarafından defterlere yazılır. Rızıklar, eceller, zenginlik, fakirlik, ölümler, doğumlar hep bu esnada kaydedilir. O yılki hacıların sayısı bile bu devrede takdir olunur. Herkesin ve her-şeyin o sene içindeki mukadderatı kaydedilir.
Rızıkla alakalı defterler Mikail Aleyhisselâma verilir.
Savaşlarla ilgili defterler Cebrail Aleyhissalama verilir.
Ameller nüshası dünya semasında görevli melek olan İsrafil’e verilir ki bu büyük bir melektir.
Ölüm ve musibetlerle ilgili defter de Azrail Aleyhisselâma teslim edilir.”
Büyük müfessir Fahreddin Râzî’nin (rahmetullahi aley) açıklamasına göre bu defterlerin düzenlenmesi Berat Gecesinde başlar, Kadir Gecesinde tamamlanarak her defter sahibine teslim edilir. Berat Kandilinin “bütün senede bir kudsi çekirdek hükmünde ve beşer mukadderatının programı türünden olması yönüyle Kadir Gecesi’nin kudsiyetine yakın olması bu manalara dayanmaktadır.
BERAAT GECESİ NASIL DEĞERLENDİRİLMELİ?
Bu sene 30 Nisan Pazartesi akşamı mübarek Beraat gecesidir. Dolayısıyla;
*Erkeklerin Akşam Yatsı ve Sabah namazlarını cemaatle kılmaya çalışması; Kadınların ise namazları vaktinde kılmaları.
*Salı günü Beraat Orucu tutmak. (Oruç imsak vaktiyle başlar Akşam ezanıyla iftar edilir)
*Beraat gecesi en az iki rekat Teheccüd namazı kılmak
*En az bir günlük kaza namazı kılmak.
*İki rekat Hacet namazı kılıp peşine Yasin suresi bilmeyenler ise Fatiha suresi okuyarak Allah’tan sıhhat afiyet, helal rızık ve iman üzere ölüm temenni etmek. Mümkünse her biri için bunu ayrı ayrı yapmak.
*Kişinin kendisi, ailesi, sevdikleri ve bütün müminler için özel olarak dua etmesi.
*Bundan sonraki yaşamında günahlardan Tevbe ederek ve Tevbesini koruyarak yaşamaya niyet etmek.
*Geçmişlerinin mümkünse mezarlarını ziyaret ederek onlara Kur’an okumak ve dua etmek.
*Fakirleri sevindirmek
*Hediyeleşmek